BDDK’nın düzenlemesinin akabinde merak edilen soru cevap buldu: Şirketler 3,6 milyar dolar satacak
Seher Alp
3 min read
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BBDK) cuma akşamı “Piyasadaki dolarizasyonu engellemek ismine atılan adımların en yenisi olan karara nazaran, şirketler TL kredi kullanmak istiyorlarsa BDDK’nın getirdiği hudut kadar döviz varlığı olmak zorunda. Hudut ise şirketlerin döviz varlıklarının 15 milyon TL’yi aşmaması. Şayet 15 milyon TL’yi aşıyor yahut şirketin cirosu ile faal büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi varsa bu şirketler TL kredi kullanamayacak. 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise sonu aşmama kelamı vererek TL kredi kullanabilecek” açıklaması yaptı.
Bu açıklama şirketlere döviz sınırlaması getirirken, ekonomistler ve muhalefet kanadı atılan adımın şirketlerin dövizine göz dikmek manasına geldiği belirtti. Bu tartışma sürerken Borsa İstanbul’da süreç gören ve döviz varlığı 15 milyon TL’nin üzerinde olan şirket sayısının da kaç olduğu ortaya çıktı. Dünya gazetesinden Barış Erkaya’nın borsa tahliline nazaran 2022 birinci çeyrek bilançolarına (son açıklanan) nazaran BIST’te 15 milyon TL’nin üzerinde döviz varlığı bulunan şirket sayısı 195.
“REZERVDEN SATIŞ MANASINA GELİR”
Analizde şöyle denildi: Piyasaların kapanması sonrasında açıklanan bu kararın akabinde değişiktir ki döviz kurlarında çok sert bir geri çekilme yaşandı. Bu harekete getirilen yorumlardan bilhassa Mahfi Eğilmez’in yorumu dikkat cazipti. Eğilmez “Rezervden satış manasına gelir” dedi”
195 ŞİRKET ORTASINDA, BANKALAR SİGARTA ŞİRKETLERİ FİNAN KURUMLARI YOK
Son açıklanan finansal tablolar yani 2022 birinci çeyrek bilançolarına nazaran Borsa İstanbul’da BDDK tarafından belirlenen kriterlerde yani TL karşılığı 15 milyon TL’nin üzerinde döviz varlığı bulunan şirket sayısı 195. Bu sayının içerisinde bankalar, sigorta, finansal kiralama, factoring, teşebbüs sermayesi yatırım iştirakleri, spor kulüpleri ve gayrimenkul yatırım iştirakleri dahil değil.
Bu 195 şirketin içerisinde ise tekrar BDDK tarafından belirlenen eşik bedel olarak, elindeki döviz varlığın faal büyüklük yahut son 12 aylık net satış hasılatından büyük olanın yüzde 10’unu aşan şirket sayısı ise yalnızca 65. Bu 65 şirketin 2022 birinci çeyrek bilançolarına nazaran toplam nakit ve gibisi döviz varlığı (parasal finansal varlık kalemi baz alınmıştır) 171 milyar TL’ye denk geliyor. Yani bugünkü kur üzerinden hesaplama yapmak gerekirse 10 milyar dolardan biraz daha fazla. Bu şirketlerinin faal yahut net satış bazında BDDK’nın belirlediği sonu aşan döviz varlığı fiyatı ise 3.6 milyar dolara yakın bir sayıya denk geliyor.
BDDK’YA NAZARAN ŞİRKETLERİN 3.6 MİLYAR DOLARI SATMASI GEREKİYOR
Yani başka her şeyi sabit varsayıp (yani bu şirketlerin 31 Mart 2022’den bu yana bu dövizleri esasen satıp satmadığını ya da daha fazlasına sahip olup olmadığını, şirketlerin esasen TL bazında kredi muhtaçlığı olup olmadığını, döviz bazında kredi bulma düşüncesi bulunup bulunmadığını) bir hesaplama yapmak gerekirse bu 65 şirketin şayet TL bazlı kredi kullanma niyeti varsa bundan evvel toplamda 3.6 milyar doları döviz varlığını piyasada satması gerekiyor.
Kaldı ki listeye bakıldığında bu şirketlerin çok büyük bir kısmı aslında dövizle borçlanma kabiliyetine sahip. Başka bir kısmı ise net döviz durumu olarak ekside. Yani BDDK’nın koyduğu istisna hududuna giriyor. Bu da taşınan döviz fazlasının 3.6 milyar dolardan çok daha az olduğu manasına geliyor.
